คลำพบ “ก้อนเนื้อที่หน้าอกผู้ชาย” กลิ้งได้ อันตรายแค่ไหน?

หลายคนอาจมีความกังวลในเรื่องของมะเร็งเต้านมที่เกิดในผู้หญิง แต่ทราบหรือไม่ว่าผู้ชายก็เป็นได้เช่นกัน ซึ่งปัจจุบันนี้ผู้หญิงไทยมีแนวโน้มในการเป็นมะเร็งเต้านมสูงขึ้นทุกปี และบ่อยครั้งที่คนส่วนใหญ่เข้าพบแพทย์เพราะค้นพบว่าตัวเองคลำเจอ “ก้อนเนื้อ” ไม่เว้นแม้แต่ผู้ชายที่จะคลำพบ “ก้อนเนื้อที่อกผู้ชาย” ได้เช่นกัน

ซึ่งอาการนี้อาจรวมไปถึงอาการที่เกิดจากการเจ็บเต้านม แต่ก็จะมีไม่น้อยที่จะพบว่าไม่เกิดอาการเจ็บแต่อย่างใด ส่งผลให้หลายคนอาจปล่อยปละละเลย เนื่องจากคิดว่าตัวเองไม่เป็นอะไร แต่สุดท้ายแล้วก็พบว่าเป็นเนื้อร้ายที่แสดงอาการลุกลามไปเป็นมะเร็งได้

ไม่ว่าจะเป็นหนุ่มหรือสาวที่กำลังมองหาวิธีทำให้หน้าอกใหญ่ แล้วคลำพบก้อนเนื้อที่หน้าอก โดยเฉพาะก้อนเนื้อที่อกผู้ชายแล้วมีลักษณะกลิ้งไปมาได้ แต่ไม่มีอาการเจ็บแต่อย่างใด ให้ระลึกไว้เสมอว่าอาจเกิดโรคกลุ่มหลัก ๆ ได้ 3 กลุ่ม คือ

• ซีสต์เต้านม
• เนื้องอกเต้านม (ไม่ใช่เนื้อร้าย)
• มะเร็งเต้านม

สำหรับซีสต์เต้านม หากคุณสังเกตตัวเองอย่างระมัดระวังและหมั่นคลำหน้าอกหรือเต้านมอยู่ตลอดเวลา กรณีที่เป็นสาว ๆ จะพบว่าซีสต์เปลี่ยนแปลงไปตามรอบเดือน โดยจะโตก่อนรอบเดือนและมีขนาดเล็กลงหลังจากรอบเดือน ส่วนใหญ่จะมีอาการเจ็บปวดที่ก้อนเนื้อ แต่ในขณะเดียวกัน ผู้ป่วยโรคมะเร็งหรือเนื้องอกมักจะไม่ค่อยเจ็บหรือไม่แสดงอาการอะไรให้เห็น เป็นที่น่าตกใจว่าผู้ป่วยที่เป็นมะเร็งเต้านมร้อยละ 90 ไม่มีอาการปวด ดังนั้นผู้หญิงหรือผู้ชายที่รู้สึกมีก้อนเนื้อที่เต้านมแต่ไม่รู้สึกเจ็บควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจร่างกาย

• ถุงน้ำ เมื่อเราอัลตราซาวนด์จะพบว่าถึงนี้ล้อมรอบด้วยเซลล์ของต่อมน้ำนม มันสามารถขยายตัวเองตามฮอร์โมนของเราในรอบประจำเดือน พบได้หลายจุดในเต้านม ซึ่งไม่เป็นอันตราย
• ก้อนเนื้อเต้านม เกิดขึ้นจากเซลล์ต่อมน้ำนมและการแข็งตัวของเนื้อเยื่อ พบได้หลายตำแหน่ง หากไม่โตขึ้น และไม่มีอาการ ก็ต้องคอยติดตามผลของอาการเหล่านี้ ซึ่งอาจก่อตัวเป็นมะเร็งเต้านมในภายหลังได้
• ก้อนเนื้อที่ไม่ปกติหรือก้อนเนื้อที่มีความเสี่ยอาจก่อตัวไปเป็นมะเร็งได้ โดยสังเกตง่าย ๆ ว่ามีความแข็ง และเมื่อสัมผัสจะไม่รู้สึกเจ็บ แต่จะมีการขยายตัวใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ

สาเหตุที่ผู้หญิงไทยเป็นมะเร็งเต้านมมากขึ้นทุกปี เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น สภาพแวดล้อม ไม่ว่าสภาพอากาศจะเปลี่ยนแปลงไป อาหารบางประเภท สารพิษที่ปนเปื้อนมากับอาหาร ความเครียดทางจิตใจ และพันธุกรรม ดังนั้นการป้องกันที่ดีที่สุดคือการดูแลเต้านมหรือหน้าอกอย่างต่อเนื่อง แนะนำให้ผู้ชายและผู้หญิงสัมผัสหน้าอกขณะอาบน้ำอย่างน้อยเดือนละ 1-2 ครั้ง

ข้อห้ามหลังเสริมอก หากพบความผิดปกติหรือพบก้อนเนื้อที่เต้านม ควรไปพบแพทย์ภายใน 1-2 สัปดาห์เพื่อวินิจฉัย แยกโรค และวางแผนการรักษาต่อไป สิ่งที่ควรทราบคือมะเร็งเต้านมสามารถป้องกันได้ด้วยการตรวจคัดกรอง ซึ่งค้นหาโรคได้ตั้งแต่ระยะแรก ๆ เมื่อพบแต่เนิ่น ๆ และดำเนินการรักษามัน ผู้ป่วยสามารถกลับไปใช้ชีวิตได้ตามปกติมากขึ้น

ส่วนใหญ่มักพบก้อนเนื้อที่เต้านมหรือรักแร้ เต้านมได้เปลี่ยนรูปร่างไปจากเดิม หรือขนาดของเต้านมก็จะเปลี่ยน อาจมีน้ำออกมาจากเต้านม หรือสีของหัวนมเปลี่ยนไป สำหรับอาการปวดก็พบว่าเป็นเพียงส่วนหนึ่งของอาการที่เกี่ยวข้องกับก้อนเนื้อ มักไม่ใช่อาการของมะเร็งเต้านม

• ระยะแรก โดยการเริ่มต้นคลำเจอก้อนเล็ก ๆ ที่เต้านม ซึ่งมีขนาดไม่เกิน 2 เซนติเมตร
• ระยะลุกลาม จะมีขนาดที่โตขึ้นและอาจแพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลืองบริเวณรักแร้
• ระยะแพร่กระจาย ซึ่งจะกระจายไปยังตับ ปอด สมอง กระดูก เป็นต้น

สำหรับผู้ชายที่เสี่ยงจะเป็นมะเร็งเต้านมได้นั้นมักจะอยู่ในช่วงวัย 60 – 70 ปี แต่หากอายุต่ำกว่า 35 ปีนั้นถือว่าเป็นไปได้ยาก เนื่องจากเนื้อเยื่อเต้านมของผู้ชายจะพัฒนาในระหว่างการใช้ชีวิต จนถึงจุดสะสมปัจจัยต่าง ๆ ที่มากพอจะเป็นมะเร็งได้ แต่ปัจจัยเสี่ยงที่จะทำให้เกิดมะเร็งเต้านมในชายได้นั้นจะมีดังนี้

• คนในครอบครัวเป็นมะเร็งเต้านม
• มีประวัติการสัมผัสรังสีที่หน้าอก
• โรคเต้านมโตในผู้ชาย (gynecomastia) หรือภาวะมีเต้านมในผู้ชาย อาจเป็นได้ทั้ง 2 ข้างหรือข้างเดียว ซึ่งอาจเป็นปกติทั้งจากการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนในร่างกายหรือแสดงความผิดปกติในร่างกายหรือจากโรคต่าง ๆ หรือจากการใช้ยาบางชนิด
• มีการใช้ฮอร์โมนเพศหญิง (เอสโตรเจน)
• กลุ่มอาการไคลน์เฟลเตอร์เป็นภาวะทางพันธุกรรมที่หายาก ซึ่งผู้ชายมีโครโมโซม x เกินมาหนึ่งอันหรือมากกว่า ทำให้ผู้ชายมีภาวะเจริญพันธุ์บกพร่องและความผิดปกติทางร่างกายอื่น ๆ
• เป็นโรคตับแข็ง หรือโรคที่เกี่ยวกับลูกอัณฑะ

อาการของโรคมะเร็งเต้านมในผู้ชายคล้ายกับผู้หญิง มักพบเมื่อชายคนหนึ่งสังเกตเห็นหรือคลำเจอก้อนเนื้อที่อกผู้ชายบริเวณเต้านมบวมแล้วจึงไปพบแพทย์ หรือไปตรวจดูว่ามีอาการรุนแรง เช่นมีเลือดออกจากหัวนม เมื่อถึงตอนนั้นมะเร็งอาจลุกลามแพร่กระจายไปแล้ว ดังนั้นควรสังเกตการเปลี่ยนแปลงเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่อาจเกิดขึ้นอยู่เสมอ นั่นคือ

• มีก้อนที่เต้านม หรือเต้านมบวมผิดปกติ และไม่รู้สึกเจ็บ
• ผิวหนังบริเวณเต้านมเป็นรอยบุ๋ม หรือมีรอยเหี่ยวย่น
• หัวนมหดตัว หรือหันเข้าด้านใน
• หัวนมหรือผิวหนังบริเวณเต้านม มีรอยแดงและมีขนาดผิดปกติ
• บางครั้งมะเร็งเต้านมสามารถแพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลืองใต้วงแขนหรือรอบ ๆ กระดูกคอ ทำให้เกิดการบวมได้ รวมทั้งมีก้อนบวมที่บริเวณเต้านม อาจมีขนาดใหญ่ขึ้นจนรู้สึกมีอาการเจ็บ

หลายคนอาจมีความรู้สึกว่ามะเร็งเต้านมในผู้หญิงนั้นดูน่ากลัว อันตราย แต่รู้หรือไม่ว่าหากเป็นในชายก็จะเหมือนกัน ความรุนแรงนั้นก็จะพอ ๆ กัน แต่ที่แย่ไปกว่านั้นมะเร็งเต้านมในผู้ชายนั้นมักจะพบได้ช้ากว่า เพราะไม่มีใครสนใจ ไม่เคยตรวจเลย ดังนั้นก่อนที่จะตรวจพบก็มักจะเป็นระยะที่ลุกลามไปแล้ว การรักษาก็จะช้ากว่าจึงทำให้ดูรุนแรงกว่า

• การตรวจด้วยตนเอง ด้วยการคลำที่หน้าอกไม่ว่าจะเป็นหญิงหรือชายหากตรวจพบก้อนเนื้อที่อกชายหรือตรวจพบก้อนเนื้อที่เต้านมผู้หญิงให้คิดไว้ก่อนเลยว่าอาจเป็นโรคมะเร็งเต้านมได้ ให้หมั่นคอยสังเกตอาการ หากพบว่าโตขึ้นผิดปกติให้รีบพบแพทย์
• การตรวจอัลตราซาวนด์ (Ultrasound) เป็นการใช้คลื่นความถี่สูงในการคัดกรองหรือตรวจหาก้อนเนื้อ การอัลตราซาวนด์สามารถแยกเซลล์เนื้อเยื่อ ก้อนเนื้อ ถุงน้ำ แต่ไม่สามารถตรวจหาหินปูนที่มีขนาดเล็กมาก ๆ การตรวจในลักษณะนี้จะเหมาะสำหรับผู้ที่มีอายุต่ำกว่า 35 ปี
• การตรวจด้วยดิจิตอลแมมโมแกรม (Mammogram)เป็นการใช้รังสีในปริมาณที่ต่ำกว่าอัลตราซาวนด์ สามารถคัดกรองอย่างได้อย่างละเอียดถึงจุดหินปูนที่มีขนาดเล็กกว่า 1 เซนติเมตร ที่มือเราคลำได้ไม่พบ สำหรับผู้ที่อายุต่ำกว่า 35 ปี หากต้องการตรวจอาจจะรู้สึกเจ็บ เพราะในช่วงวัยนั้นเนื้อผิวยังมีความแน่นตึงอยู่ เมื่อถูกเครื่องกดทับด้วยแมมโมแกรมเพื่อตรวจคัดกรอง อาจทำให้เกิดอาการเจ็บปวดได้

การรักษามะเร็งเต้านมในผู้ชายนั้นจะไม่ต่างจากการรักษามะเร็งเต้านมในหญิง ซึ่งวิธีการรักษาจะขึ้นอยู่กับระยะของโรค โดยแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาวิธีการรักษา ซึ่งจะมีขั้นตอนดังนี้

• แพทย์จะทำการผ่าตัดก้อนเนื้อมะเร็ง พร้อมกับตัดเนื้อเยื่อบางส่วนของเต้านมออก
• การฉายแสงหรือฉายรังสีรักษา
• การให้ยาเคมีบำบัด หรือที่ใคร ๆ ก็มักเรียกว่า การให้คีโม (Chemotherapy)
• การใช้ฮอร์โมนบำบัดระยะยาว

ผลการรักษามะเร็งเต้านมขึ้นอยู่กับระยะของโรค หากน้อยก็สามารถรักษาให้หายขาดได้ หากผลการรักษามากจะได้ผลไม่ดีเท่าระยะแรก ซึ่งก็จะลดหลั่นกันออกไป อย่างไรก็ตามมะเร็งเต้านมในผู้ชายมักมาช้า เพราะกว่าจะรู้ตัวว่าเป็น หรือกว่าจะยอมมาตรวจ เชื้อมะเร็งก็อาจจะลุกลามหรือกระจายไปตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ผลการรักษาอาจไม่ดีเท่าที่ควร หรือไม่ก็อาจจะรักษาไม่หายเลยก็เป็นได้